Pozytywizm
Maria Konopnicka
 
Przeciw nadziei stoi w chmurze
Łez, prędkim wichrom rzuciwszy kotwicę,
I odwrócony wzrok trzyma na burze
I nawałnice,
W niezgasłe gwiazdy ufam wśród zawiei,
Przeciw nadziei.

Tak pieśniarz ślepy, gdy go noc otoczy,
Choć wie, że rankiem nie wzejdzie mu słońce,
Podnosi w niebo obłąkane oczy
I dłonie drżące.
I mroki pije źrenicą zagasłą,
Wierząc w dnia hasło.

Wtem odleciały te ptaki daleko,
Co nam na skrzydłach niosły chwały zorze,
I rzek już naszych te wody nie cieką,
Które szły w morze…
I syn się karmi kłosami gorzkiemi
Z ojców swych ziemi.

Sam Bóg zagasił nad nami pochodnię
I na mogiły strząsną jej popioły,
Idziem, jak idą bezdomne przechodnie,
Z zwiędłymi czoły,
A stopy nasze zasypuje ślady
Wicher zagłady…

Wiem, niech mi smętne echo nie powtarza
Tego, co wstydem pali i co boli.
Bom ja też rodem z wielkiego cmentarza
I z krwawej roli…
I ja też lecę, jak ptak obłąkany
I wichrem gnany.

Przecież o zmierzchy skrzydłami bijąca
I piekieł naszych ogarniona sferą,
Oczyma szukam dnia blasków i słońca
Contra spem – spero
I w mogił głębi czuję życia dreszcze,
I ufam jeszcze.

Przeciw nadziei i przeciw pewności
Wystygłych duchów i śmierci wróżbitów
Wierzę w wskrzeszenie popiołów i kości,
W jutrznię błękitów…
I w gwiazdę ludów wierzę wśród zawiei,
Przeciw nadziei!